Hiểm họa xe đạp điện Trung Quốc

TTO - Xe đạp điện đang là "cú đáp trả" của Trung Quốc trước cuộc đổ bộ ồ ạt của xe hơi "xanh" Toyota Prius từ Nhật Bản với ưu điểm thân thiện với môi trường, chạy khỏe và giá rẻ.

Một vụ tai nạn xe đạp điện ở Trung Quốc - Ảnh: AFP

Liệu xe đạp điện có hoàn toàn lý tưởng như khách hàng thường nghĩ?

Khi tai nạn giao thông đang là "sát thủ" giết người trẻ (15 - 44 tuổi) nguy hiểm nhất Trung Quốc thì xe điện nổi lên như một phương tiện an toàn. Một chiếc xe điện có khả năng chạy 40km/g.

Bloomberg tính toán hiện có khoảng 200 triệu dân Trung Quốc đi xe đạp điện, tăng 1.000 lần so với 15 năm trước. Trong năm 2012, Trung Quốc tiêu thụ khoảng 90% lượng xe đạp điện trên thế giới, theo Công ty nghiên cứu Navigant Research, và ước tính tới năm 2020, khoảng 249 triệu xe đạp điện khác sẽ được bán tại nước này.

Nhà tư vấn an toàn giao thông đường bộ của Tổ chức Y tế thế giới Brent Powis nhận định: "Loại phương tiện này được cho là giải pháp của các vấn đề giao thông trên toàn cầu và Trung Quốc đang trong giai đoạn thử nghiệm".

Nghiên cứu của các nhà khoa học tại Trường đại học Bắc Kinh cùng các tổ chức khác tiến hành từ tháng 10-2010 đến tháng 4-2011 cho thấy xe đạp điện có khả năng "gây tai nạn ở mức cực kỳ cao", có thể vì tốc độ của nó.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng xe đạp điện là nguyên nhân gây ra 57% các vụ tai nạn nghiêm trọng tại một bệnh viện nông thôn ở Tô Châu, 36% trong số đó bị chấn thương sọ não.

Chính phủ không cung cấp số liệu về chi phí hay các chi tiết khác liên quan đến tai nạn xe đạp điện.

Trong báo cáo về số vụ tai nạn giao thông ngày càng tăng được công bố hồi tháng 3-2014, Chủ tịch World Bank Jim Yong Kim cho biết chi phí cho các vụ tai nạn giao thông chiếm từ 1-5% tổng GDP trong các nước đang phát triển.

Nghiên cứu cũng tính toán thời gian nằm viện trung bình của các vụ tai nạn xe đạp điện là 10 ngày, với chi phí khoảng 1.321 USD.

Jonathan Bental, một người dân Israel đang sống tại Bắc Kinh, đã mua xe đạp điện vì nó vừa rẻ vừa nhanh. Nhưng tai nạn bị ôtô tông cách đây 2 năm đã khiến ông bị chấn thương chân. Ông nói nếu được quyết định lại, ông sẽ không mua xe đạp điện.

Xe đạp điện nay được xếp loại nằm giữa xe đạp và xe máy, với bàn đạp được hỗ trợ bởi tay ga hoạt động bằng pin. Giá một chiếc xe đạp điện dao động từ 320-800 USD. Pin có thể tái sạc nhiều lần và tiết kiệm năng lượng, xe đạp điện không dùng xăng và do đó lượng khí thải ít hơn các loại xe máy khác.

Tuy nhiên, xe đạp điện không hề "sạch". WSJ trích dẫn một số nghiên cứu cho biết 95% xe điện của Trung Quốc đều sử dụng pin chì nên nó sẽ thải ra không khí nhiều chì hơn các loại phương tiện khác. Loại xe này cũng phụ thuộc vào nguồn điện mà hầu hết được sản xuất từ các nhà máy đốt than.

Tháng 12-2010, chính quyền Trung Quốc bất ngờ ra lệnh thắt chặt việc sử dụng xe đạp điện dẫn đến nhiều cuộc tranh luận gay gắt. Doanh số tháng 12 của một trong những nhà sản xuất xe điện lớn nhất nước Luyuan Group theo đó đã giảm 50% so với tháng 10-2010.

Nhà sáng lập Luyuan Ni Jie lập luận rằng: "Các quan chức đã dựa vào số liệu thống kê không chính xác, họ không nghiên cứu một cách khoa học". Cựu giáo sư kinh tế kiêm kỹ sư điện Ni Jie nói xe điện sẽ sớm sử dụng pin lithium để thân thiện với môi trường hơn.

Những hiểm họa có thể gặp phải khi chạy xe đạp điện 1. Lên ga quá nhanh từ trạng thái đang đứng yên Đây là nguyên nhân thường gặp nhất dẫn đến tai nạn. Hầu hết phản ứng trong trường hợp này là bóp thắng - động tác vô tình khiến tay tiếp tục lên ga và mất kiểm soát. 2. Nổ pin Đã có nhiều báo cáo về các vụ cháy pin lithium khi đang chạy hoặc khi đang sạc điện. Thỏi pin lithium rất dễ bắt lửa và cần phải thận trọng khi sử dụng. Cách hạn chế tai nạn này là nên dùng một hệ thống quản lý pin bms, không tự chế pin, không sạc quá mức cho phép hoặc để pin cạn kiệt, không làm thủng pin, có thể dùng hộp kim loại bảo vệ để bọc pin lại khi chạy xe. 3. Gây tai nạn với người đi bộ Không giống như xe máy thường phát ra tiếng động, xe đạp điện dù chạy ở tốc độ cao vẫn rất êm khiến người đi bộ phía trước không biết đằng sau có xe, nên có thể rẽ trái/phải gây bất ngờ cho người chạy xe đạp điện.

CH.LUÂN

 (Theo Bloomberg, WSJ)

Nguồn: Tuổi trẻ Online.

Xe đạp điện Trung Quốc, thảm họa mới của giao thông Việt (Phần 2)

Bất an về chất lượng 

Thông thường nếu may mắn, người dùng sẽ không gặp nhiều vấn đề về chất lượng trong vòng 1 năm đầu sử dụng xe đạp điện. Tuy nhiên, theo phản ánh của nhiều người tiêu dùng, chất lượng ắc quy cũng như khả năng vận hành của không ít loại xe đạp điện xuống cấp một cách thậm tệ sau 1 năm sử dụng, đúng thời điểm hạn bảo hành kết thúc. 

Lúc này, người dùng chỉ còn cách “vứt xó” chiếc xe hoặc chấp nhận sửa, thay pin với chi phí bằng hoặc hơn 1/2 giá xe mới.

Xe đạp điện có thật sự tiết kiệm chi phí như quảng cáo của nhiều nhà phân phối?

Chị M. ở Hà Đông, Hà Nội cho biết thấy các bà hàng xóm sắm xe điện, chị cũng bỏ ra gần 10 triệu đồng mua để đi cho đỡ tiền xăng nhưng chưa đầy 2 năm sau khi mua chị phải “bỏ của chạy lấy người” vì ắc quy hỏng, xe nay ốm mai sự cố. 

“Lúc mới mua, tôi đi khoảng 2-3 ngày (tương đương với 30-35 km) mới phải sạc pin một lần và xe dùng cũng tạm ổn. Tuy nhiên, chỉ sau 6 tháng, số km đi được sau mỗi lần nạp nhiên liệu ngày càng giảm và hết 1 năm bảo hành, xe chỉ còn đi được 10-15 km/lần sạc. Không chỉ thế, đến còi, đèn có vấn đề và giờ ắc quy đã hỏng mà tổng chi phí sửa là gần 7 triệu đồng!”

Ngoài việc nhanh xuống cấp về chất lượng, xe đạp điện còn có khá nhiều bệnh trong mùa mưa hay mùa nồm ẩm vì ắc quy bị dính nước.

Xem clip Thu giữ một lượng lớn xe đạp điện không rõ nguồn gốc:

Vì thế, nhiều người từng “mê mẩn” dòng xe này vì độ tiện dụng và có vẻ tiết kiệm vì không tốn tiền xăng đã phải thất vọng. 

“Lúc đầu, tôi cứ nghĩ đi xe này tiết kiệm nhưng sau khi mất hơn 10 triệu đồng để mua xe tôi lại phải chi hơn 5 triệu đồng để sửa ắc quy chỉ vì một lần bị dính ngập nước. Giờ đây, sau chưa đầy 1 năm dùng, bộ ắc quy thứ 2 cũng bắt đầu bị chai, phải sạc điện suốt ngày. Tôi thực sự thấy nản vì chẳng dùng được mấy mà lại tốn, chưa kể cứ trời mưa là chẳng không dám đi xe.” chị Vân Anh, một cựu tín đồ của xe điện than thở về chiếc xe đạp điện khá bắt mắt của mình.

Và nỗi lo về an toàn giao thông

Không cần tới các khảo sát hay nghiên cứu, chúng ta cũng dễ dàng nhận thấy sự gia tăng của số lượng xe đạp điện trên đường phố, đặc biệt là ở các khu vực có trường học cấp 2,3 hay các khu trung tâm thương mại. 

Giữa lúc phố xá đông đúc, việc một số thanh thiếu niên học sinh điều khiển xe đạp điện phóng vèo qua, lượn lách với tốc độ khá cao mà không sử dụng mũ bảo hiểm trở nên phổ biến. 

Không ít tai nạn đã xảy ra bởi loại phương tiện này có thể đạt tốc độ 40-50 km/h mà không phát ra nhiều âm thanh để những người đang lưu thông trên đường biết sớm. 

Do phụ huynh lơ là hoặc chiều con nên nhiều học sinh sử dụng dòng xe này từ rất sớm, có khi từ lúc mới học lớp 5, lớp 6 càng khiến nguy cơ tai nạn tăng cao. 

Bên cạnh đó, việc quản lý và xử lý các vụ vi phạm luật an toàn giao thông của những người sử dụng xe đạp điện còn yếu do thiếu chế tài. Những yếu tố này làm không ít chuyên gia phải lo lắng về nguy cơ xe đạp điện đang và sẽ trở thành một “thảm họa giao thông” tại Việt Nam.

Nguồn: VTC

Xem phần 1

Xe đạp điện Trung Quốc, thảm họa mới của giao thông Việt (Phần 1)

(VTC News) – Lộn xộn từ nguồn gốc, chất lượng tới sử dụng, xe đạp điện Trung Quốc được cho là sẽ trở thành thảm họa mới cho nền giao thông Việt Nam. 

Nhập nhèm nguồn gốc

Từ vài năm trở lại đây, lượng xe đạp điện tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP HCM, Hải Phòng… tăng khá mạnh. Có những thời điểm mặt hàng này trở nên cháy hàng khi mà nhiều học sinh, người lớn tuổi hay các bà nội trợ đua nhau sắm xe đạp điện để đi lại.

Những lời quảng bá cực hấp dẫn về cái gọi là chi phí siêu thấp (chỉ vài chục đồng/km) khi sử dụng mà những người bán hàng vẽ ra khi chào mời khách mua xe đạp điện khiến nhiều người “mê mẩn” và dễ dàng bỏ qua những nghi vấn về nguồn gốc và chất lượng sản phẩm.

Hiểm họa mới cho nền giao thông Việt Nam

Thực tế khảo sát cho thấy phần lớn các loại xe đạp điện đang bán trên thị trường đều có nguồn gốc từ Trung Quốc và một con số không hề nhỏ trong đó là hàng nhái mượn tên của các thương hiệu nổi tiếng như Honda, Yamaha. Những loại xe này thường có giá từ 7 triệu đồng đến 13-14 triệu đồng cùng lời hứa bảo hành 1 năm của người bán hàng.

Nếu thời gian trước, các cửa hàng phân phối mặt hàng này chỉ tập trung ở một số khu phố như Bà Triệu, Tây Sơn, Tôn Đức Thắng thì nay sản phẩm này có mặt rải rác ở hầu hết các khu phố lớn tại Hà Nội.

Anh V. một người đã chuyển nghề sau 4-5 năm kinh doanh mặt hàng này cho biết tới hơn 90% xe đạp điện trên thị trường là do Trung Quốc sản xuất và không ít trong số đó được nhập lậu vào Việt Nam với giá chỉ 2-3 triệu đồng/chiếc. Tuy nhiên, khi được bán ra thị trường, giá xe thực tế đội lên hơn 10 triệu đồng mà việc bảo hành lại “được chăng hay chớ”.

“Lúc đầu việc kinh doanh cũng thuận lợi, lãi lớn nhưng sau nhu cầu mua của khách hàng giảm mạnh mà cạnh tranh lại ngày càng nhiều. Bên cạnh đó, sau một thời gian sử dụng, xe hỏng hóc nhiều khách hàng tới phàn nàn suốt nên việc làm ăn càng thêm khó. Nguồn cung phụ tùng để thay thế không ổn định nên sau một thời gian tôi quyết định nghỉ” anh V chia sẻ.

Trên thị trường hiện nay, xe đạp điện thường chia thành hai kiểu thiết kế, một nhắm tới các khách hàng học sinh, sinh viên và một nhắm tới những người lớn tuổi và các bà nội trợ.

Với khách hàng học sinh, sinh viên, giới kinh doanh thường chào bán các mẫu xe thiết kế trẻ, màu sắc lòe loẹt và không quá đắt từ 7 đến 10-11 triệu đồng. Với những người lớn tuổi, các dòng xe hay được lựa chọn có thiết kế ít màu mè và có giá cao hơn.

Một cửa hàng bán xe đạp điện thường phân phối cùng lúc nhiều loại xe nhưng dòng xe nào cũng được quảng bá là “hàng chính hãng từ đại lý chính hiệu”.

Khá nhiều người bán hàng “nói nhỏ” với chúng tôi về việc dòng xe này, dòng xe kia là hàng Tàu nên giá rẻ và tư vấn nên mua sản phẩm khác giá cao hơn nhưng “chính hãng hơn” dù cũng là hàng “made in China”.

Bên cạnh xe đạp điện Trung Quốc, có một lượng xe đạp điện sản xuất tại Việt Nam nhưng những sản phẩm này khó “sống” với xe nhập từ Trung Quốc vì kém bắt mắt và ít cạnh tranh về giá hơn. 

Nguồn: VTC.

Xem tiếp: Xe đạp điện Trung Quốc, thảm họa mới của giao thông Việt (Phần 2)